مدیریت سیلاب با رویکرد بیمه مطالعه موردی : رودخانه میان مرغ از حوزه آبخیز خراسان رضوی

در بین بلایای طبیعی سیل, زلزله و خشک سالی بیشترین خسارات مالی و جانی را نه تنها در کشور ما بلکه در کل دنیا برجا می گذارند. به دلیل رشد روزافزون جمعیت و توسعه سریع زندگی شهری و روستایی در اراضی حاشیه ای رودخانه ها و طبیعتا افزایش تقاضا برای ایجاد کاربری های مختلف در این اراضی, متاسفانه روند تجاوز به بستر و حریم رودخانه ها و دخل و تصرف غیر مجاز در آن ها افزایش یافته است. به همین سبب شناخت حریم رودخانه ها به جهت کاهش خسارات مالی و جانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اولین گام در شناخت حریم رودخانه ها پهنه بندی سیلاب است که به مدیریت سیلاب کمک شایانی می کند. مدیریت سیلاب به دو روش سازه ای و غیر سازه ای تقسیم بندی می شود. روش های سازه ای مانند احداث یک سد مخزنی که عموما مبتنی بر ساخت و سازها هستند و روش های غیرسازه ای مانند بیمه سیلاب که عموما مبتنی بر برنامه ریزی و مدیریت هستند. بیمه سیلاب باعث کاهش خسارت نمی شود بلکه خسارت را در طول زمان توزیع می کند. برنامه مدیریت سیلاب با ابزاری به نام نرخ بیمه اجرایی می شود. برای ارایه نرخ بیمه احتیاج به فاکتور مهمی به نام خسارت سالیانه مورد انتظار (ead) داریم که با توجه به ارتفاع آب و خسارت به جا مانده در محدوده مورد نظر تعیین می شود. برای به دست آوردن ارتفاع آب از دو نرم افزار gis و hec ras کمک گرفته شده است. دو نرم افزار gis و hec ras قابلیت فراوانی در به کارگیری اطلاعات رقومی زمین و همچنین نمایش بصری خروجی ها دارند که کمک فراوانی به برنامه ریزی برای آینده می کنند. در نهایت با استفاده از نتایج حاصله از دو نرم افزار gis و hec ras و تلفیق آن ها با بیمه, نرخ بیمه ارایه می شود که مراحل فوق برای رودخانه میان مرغ از حوزه آبخیز خراسان رضوی انجام می پذیرد و این نتیجه را دارد که نرخ بیمه به شدت به توپوگرافی منطقه وابسته است و دریک سیلاب خاص, نرخ بیمه ثابت می شود که این سیلاب می تواند مبنای طراحی برای تعیین نرخ بیمه قرار گیرد.